Oś czasu: od P37 do PLCE (kompaktowa ściąga)

• Pattern 1937 (P37) – standard II wojny i okresu powojennego; płótno + mosiądz. W służbie liniowej do lat 50.
• Pattern 1944 (P44) – lżejsza „tropikalna” ewolucja dla terenów wilgotnych; wpłynęła na późniejsze rozwiązania.
• Pattern 1958 (P58) – uniwersalny, modułowy zestaw (lata 60.–90.); szeroko używany aż do przełomu lat 80./90.
• PLCE 90/95 (Personal Load Carrying Equipment) – nylonowy następca P58; wprowadza plecak „Bergen”.

1958 Pattern (P58): skład, materiały, ergonomia

Co wchodziło w skład?

Rdzeń zestawu stanowiły: pas, szelki (yoke), dwie ładownice (lewą często z miejscem na bagnet do SLR, prawą z kieszenią na adapter granatu nasadkowego), ładownica na manierkę z kubkiem, para tylnych kidney pouches na rzeczy osobiste, rolowany uchwyt na pelerynę/poncho oraz Large Pack. Konfiguracje od „szkieletu” (Skeleton Order) przez LFO (Light Fighting Order) po pełne marszowe (CEMO).

Materiały i obsługa

P58 wykonywano z impregnacji na kurczonym płótnie (zielony odcień pokrewny SCC 15) z ciemnoanodowanymi okuciami aluminiowymi – mniej kłopotliwymi w konserwacji niż mosiężne z P37. Instrukcje zabraniały wybielania i „blancowania”; dopuszczalne było delikatne czyszczenie i suszenie z dala od źródeł ciepła.

W praktyce

W konfiguracji LFO P58 był chwalony za wygodę i stabilność ładunku. Krytyka najczęściej dotyczyła Large Packa – miękki „kufer” gorzej przenosił ciężar niż późniejsze plecaki na stelażu.

PLCE 90/95: pas, ładownice i konfiguracje (CEFO/CEMO)

Z czego składa się zestaw?

PLCE (Personal Load Carrying Equipment) to następca P58, wykonany z nylonu/cordury IRR. Rdzeń stanowią: pas z klamrą, szelki nośne (yoke) oraz zestaw modułowych ładownic i toreb. Standardowe elementy obejmują m.in. ammo pouches na magazynki L85/L86, utility pouches, kieszeń na manierkę z kubkiem, entrenching tool cover, bayonet frog oraz torbę na maskę/respirator (zależnie od etatu).

Warianty: 90 Pattern vs 95 Pattern

• PLCE 90 Pattern – oliwkowo-zielone (OG), wczesne partie; taśmy i klamry ITW/Nexus, materiały IRR.
• PLCE 95 Pattern (CS95) – funkcjonalnie to samo, ale w kamuflażu DPM; powszechniejsze w służbie.
• Później zestawy łączono z umundurowaniem PCS/MTP – z zachowaniem kompatybilności ładownic.

Konfiguracje noszenia: CEFO i CEMO

• CEFO (Combat Equipment Fighting Order) – „bojowe minimum”: pas + yoke + ładownice na amunicję, woda, IFAK, bagnet; bez plecaka.
• CEMO (Combat Equipment Marching Order) – CEFO + Bergen/daysack i dodatkowe wyposażenie marszowe.

Ładownice i „assault vesty”

W komplecie dominują podwójne ładownice 5.56 (zwykle 2×30 nabojów w jednej kieszeni), uniwersalne utility, kieszeń na manierkę oraz pokrowiec na saperkę. W latach 90./2000. popularne były także assault vesty (siatkowe kamizelki szturmowe) w DPM, które przenosiły ładunek wyżej na tułowiu – jako alternatywa dla pasa z yoke, zwłaszcza w działaniach „urban/patrol”.

Plusy i minusy PLCE (w skrócie)

• Plusy: bardzo trwały, odporny na warunki, świetny rozkład masy w pasie, prosta obsługa, kompatybilność z Bergenem i rocket pouches (daypack).
• Minusy: większa masa własna niż współczesne systemy klatkowe; pianki szelek/pleców po latach potrafią twardnieć.

Na co zwrócić uwagę przy zakupie PLCE (belt kit)

• Stan taśm i szwów w ładownicach (przetarcia na krawędziach), sprawne zatrzaski/klamry.
• Kompletność: pas + yoke + ładownice (ammo, utility, woda) + ewentualny entrenching tool cover/bayonet frog.
• IRR/kamuflaż: czy zestaw jest spójny (OG vs DPM), jeśli zależy Ci na jednolitym wyglądzie.

Plecaki: od „Large Packa” do Bergena

Large Pack (P58)

Klasyczny duży plecak P58 z klapą na dwa paski, możliwością troczenia śpiwora czy hełmu. Prosty i wytrzymały, ale przy mocnym obciążeniu przenosił ciężar na barki i lędźwie – to jedna z przyczyn przejścia na brytyjskie plecaki ramowe/usztywnione.

PLCE „Bergen” – koń roboczy piechoty

• Pojemność: ~75 l komora główna; ponad 90 l po dołączeniu dwóch side pouches („rocket pouches”).
• Rozmiary pleców: Short Back i Long Back – dobierane do wzrostu i sposobu noszenia (z/bez webbingu).
• Daypack: z dwóch „rocket pouches” i dedykowanego yoke powstaje praktyczny plecak dzienny ~20–25 l.

Co po PLCE: Osprey i Virtus (2015–obecnie)

PCS/MTP (2011+) – tło odzieżowe

Około 2011 r. wprowadzono system ubioru PCS-CU w kamuflażu MTP, co towarzyszyło modernizacji wyposażenia noszonego na ciele (body armour i load carriage).

Osprey (2006–2015) – wysoka ochrona, wysoka masa

Modułowy pancerz Osprey (od Mk2 do Mk4A) oferował szeroki zakres ochrony: płyty balistyczne, miękkie wkłady oraz osłony barków, szyi i pachwin. Rozbudowane pola MOLLE/PALS umożliwiały elastyczny montaż ładownic. W praktyce masa i objętość ograniczały mobilność oraz komfort termiczny w Iraku i Afganistanie – to skłoniło armię do zdefiniowania wymagań na lżejszy, bardziej ergonomiczny następca.

Virtus (od 2015/2016) – „soldier as a system”

Virtus zastąpił Ospreya jako kompleksowy system. Jest lżejszy, skalowalny (dokładasz/odejmujesz osłony), ma szybkozrzut klatkowy oraz nowy hełm kompatybilny z NVD. Rdzeniem nośnym jest Scalable Tactical Vest z wbudowanym „kręgosłupem” DWD (Dynamic Weight Distribution), który przenosi część masy na pas biodrowy i odciąża barki.

Nośność w Virtus (plecaki/daysacki)

• Bergen 90 l (General User) – główny plecak długodystansowy; kompatybilny z workiem wodoszczelnym ~65 l.
• Daysack 40 l (General User) i Daysack 45 l (Commander’s) – plecaki dzienne/bojówek, z MOLLE i prowadnicami radiowymi.
• Akcesoria: 5-litrowe kieszenie boczne na zamek, pokrowce radiowe i inne elementy z oficjalnej specyfikacji systemu.

Co to zmienia dla użytkownika/czytelnika?

• Najlżejsza konfiguracja pancerz + ładownice + plecak – przewaga Virtus dzięki DWD i szybkozrzutowi.
• Klasyczne „bergeny” pod bushcraft/trekking – PLCE wciąż bardzo cenione i łatwo dostępne (short/long back, >90 l z kieszeniami).
• Dobór pod zastosowanie: Virtus do współczesnej ergonomii i pracy z pancerzem; PLCE do długich biwaków, rekonstrukcji i turystyki z ciężkim ekwipunkiem.

Jak kupować demobil: checklisty

Bergen (PLCE) – co sprawdzić przed zakupem

• Wersja Short/Long Back dopasowana do wzrostu i sposobu noszenia (z/bez webbingu).
• Stan pianek w plecach i szelkach (czy nie skruszały).
• Suwaki i zgodność side pouches (lewa/prawa), komplet klamer i troków.
• Rama/stelaż – czy nie wygięty, stabilnie osadzony.
• Dopasowanie IRR/kamuflażu (OG → DPM → MTP) do reszty wyposażenia.
• Etykiety NSN, data, kontrakt – mile widziane przy kompletowaniu zestawu.

P58 – szybki przegląd przed zakupem

• Płótno: bez zbutwienia i pękających nitów/okuć.
• Szelki (yoke): pełny zakres regulacji pod obciążeniem.
• Kidney pouches: taśmy i zatrzaski sprawne, szwy nieprzetarte.
• Large Pack: paski, klapy i punkty troczenia nieprzetarte.

Ciekawostki i praktyka

• Desert Storm (1991): ostatni duży „występ” P58 na szeroką skalę. Później wypierany przez PLCE.
• „Bez Blanco”: instrukcje P58 wprost zabraniały wybielania i „blancowania” oporządzenia (w przeciwieństwie do rutyny z P37).
• Warianty i klony: liczne modyfikacje (m.in. rozwiązania południowoafrykańskie) oraz przeróbki w jednostkach specjalnych.

Naostrzu poleca (sprzęt kompatybilny / inspirowany)

• Helikon-Tex E&E Pouch – mała kieszeń „grab & go” na najważniejsze drobiazgi.
• Helikon-Tex Bushcraft Haversack – klasyczna torba terenowa, dobra alternatywa dla kidney pouches.
• Helikon-Tex Chest Pack Numbat – szybki dostęp do EDC/map/kompasu na piersi.
• Boonie Hat (różne kamuflaże / kolory) – logiczny towarzysz zestawów DPM/MTP.
• Plecaki 25–35 l (patrolowe/daypack) – na bazy wypadowe i jednodniówki.

Szukasz konkretnego Bergena, side pouches albo yoke do daypacka? Sprawdź aktualną ofertę demobilu brytyjskiego

Najczęstsze pytania (FAQ)